Gutzeit / Bielenberg: Öber de Glückstädter Straat

Erinnerungen vorgetragen im “Club Alter Bramstedter”

Öber de Glückstädter Straat!

von Herta Gutzeit

Nu well ick ju vertelln wat ick so erinner un hört heff. Eegentlich fangt de Glückstädter Straat jo all bi Rolandseck an.

Fröher weer dat jo Schlüter’s Gasthoff, as uns Mudder uns vertell, Dor harr Greten Schlüter dat Regiment, se weer so’n kompakte, resolute Person un harr Humor, dat mutt man as Weertsfro jo ok hemm.
Dat nächste Hus, dor woon Dr. Kühl, wi sähn ok Krischan Kühl, un manche Lüd sähn ok „Jesus“, he harr meist so’n Gesicht wie Jesus ümmer afbildt ward un he schnack ok ümmmer ’n beten bedächdich un drück sik so gewählt ut. Wenn he sien Potschenten frög: „Wo tut’s denn weh?“ den streek he sik so mit de Fingern dörch den Spitzbort. Mit Peter Kühl un sien Schwestern heff ick as Kind ok speelt, achder in Gorn,mit ’n groten Boom, mit lange Twiegen bet an de Eer. Aber dor dörften wi ni speeln, denn kunn man uns ni sehn.

Nebenan wohnte Schoster Hauschildt, mit sien Familie. Man kunn em in sien Warkstell ümmer fliedig bi’t Schostern sehn. Spälter hett Hein dat wieder makt.

Dorneben weer ’n lüttes oles Hus, dor wohnte vör Fru Dr. Wuilf, ’n ganz feine ole Dame, eer Mann weer Sanitätsrat west.

In dat, Achdergebäude harr fröher Franz Meier ne Schlosserwarkstell, an de Siet weer ’ne Heissmangelstuv, de mök Miede Meier, dat weer ’n Schwester vun Krischan Kühl.

Dat Gornstück dorneben hörte ok Dr. Kühl, wo he mit ünner an’t Buddeln weer. Se harrn dor in de Mitt so’n Veereck free laten, hoge Büscher rümplant, dormit eer keener sehn kunn, bi’t Sünnbaden.! Dormals weer jo Naktkultur noch nich „in“.
Jetzt steit dor een schönes Hochhus mit schöne ‚Wohnungen un nette Lüd, welke kinnt man, um welke ni.

Op de linke Siet weer jo dat erste Hus dat vun Rechtsanwalt Jensen.

Denn köm de Gärtnerei vun Kurt Meier mit veel Beete un ok Gewächshüser, bet an de Hudau, an de Grenz vun dat Grundstück güng öber de Hudau ok en Brügg, mit’n Wehr, dor kunn staut warn. N‘ beten wieder hebbt wi Kinder uns dat Schwümmen lehrt. Ganz fröher güng dörch de Hudau ok ne Furt, de füng bi dat Kühlsche Grunstück an, dörch de Au, op de anner Siet wedder rut. Später wörr dat all toschütt. Vun de Hudau an stünn so’n schöne grote Kostangenboöm, Wenn de blöhn deen, dat weer wunderhübsch! Op de linke Siet weer Sump un Gebüsch, dor dörften wi nie ringahn weil wi dor versacken kunn’n.

Denn köm noch Gornland, to’n Deel mit Dannen beplannt, bet an’n Sommerland ran. Dat hörte allns to Schlossmeier, wie Gärtner Meier ok nennt wör, to’n ünnerscheed vun annere Meiers.- Op de rechte Siet achder de Hudaubrügg weer ’n groot witt Hus, fröher weer dat ’ne Gärtneree west, vun Walter Krus sien Grootvadder. Nadem weer dor noch mol een Gärtner Pörschke, de trock aber wedder weg. Später köffte dat Hus een Boomeister Müller un renovierte dat Hus. De Dochder dorvun weer mit Rechtsanwalt Dr. Johannsen verheirad, de hebbt dor lang wohnt. Vör enige Johrn hett dat Willem Peters köfft. Twischen dat Hus um un’s Hus legen Fülscher’s Goorns, de erste weer Fru Elsa Fülscher eern, mit so schönen Beerboom na’n Tuhn ran, wenn dor mol ’n poor Beern öber’n Tuhn füllen, hebbt wi urrs ’n poor opsammelt. De anner Gorn na uns ran, dat weer Johann Fülscher sien, un sien Broder Otto weer ümmer fliedi an’t Graben in ’n Fröhjohr. Jetzt steit, wo de erste Gorn weer, dat schmucke Hus vun Johann un Marianne Fülscher, un ehr dree Kinner.

Op den annern Gorn sünd Dannen plannt, de hört Reimer Fülscher.

Dat Grundstück wo un’s Hus op steit, un Opa Beuck’s Hus, dat hett Uns Opa Beuck fröher vun Johann Fülscher sien Grotvadder afköfft.
He hett später uns öllern un’s Grundstück afgeben un se kunnen dor negenteinhunnerttwölf boon. Uns Vadder hett spater den Stall gröter makt un se kunn Koh un Peerd anschaffen . So harrn se ’n beten Landwirtschaft op’n Aukamp in Hitzhusen ’n beten mogeren Acker und ’ne Wisch.
Opa Beuck in dat Hus nebenan, weer jo Discher vun Beruf, un ok Pumpenmaker un Brunnenbör. Ick kann noch erinnern dat he achder op sien Hoff ’n groten Eekenstamm lingen harr, de wör ov Bück leggt, ganz graad utricht, genau mit de Waaterwaag, dormit he Grood dörch den Stamm bohren kunn wör ok de lange Bohrstang op en Buck leggt, ebenso utricht mit de Waaterwaag. Den Stamm müss Meister Beuck denn noch behaun, vun Hand, mit de ät. Dorbi hett he sik ok mal in’t Knee haut, Oma hett Plünn ümbunn un he hett wiedermokt. För den Soot brukde he jo ok Sootringen, de hett he all sölber mokt, in Forms ut Holt Beton goten, de stünn denn in Hoff un Gorn ton Drögen. Ok de Sootschächt müss he sölbst utschachten, aber ehr he dor wedder rünner güng, leet he ümmer een brenn Talglicht rünner, üm to sehn, ob dor sik keen Gas sammelt harr. Wenn’t Licht utgohn weer, weer keen Sauerstoff in’n Soot un Opa kunn nich wiedermokn. Meister Beuck weer ok ümmer ’n begeisterten Jäger west. Bi Vogelscheten hett he vör manche den Königs schuss mokt. Un bi den ümtog dörch de stadt drög he de grote Tafel mit de sülbern Löpels. In’t Vertelle vun Jäperlatein weer Opa groot.
Eenmol wies he uns Kinner een Bild vun en Hasen mit fief Been. Harr he schoten, sä he, uns Mudder aber: Dat is ni wohr! De hett ’n doden Hasen un noch ’n Been vun en annern Hasen nommen un is dormit na den Photograf Struwe gahn, in de Rosenstraat, un hett dat photografeeren laten.

So’n Düntjes harr he mehr op Lager, eenmal harr he Bookwetenklüten kregen wo he arbeid harr, de weern so hatt, de glippten em vun Teller, dorch de Kökendor in Stall, den Bulln vörn Kopp, un de Bull güng in de Knee! Wegen so’n Phantastischen Geschichten wör he Münchhausen nennt.

Junge Lüd de sik fröher in de Möhlenstraat drapen hebbt, so hett man mi vertellt, harrn as Gesprächsthema Münchhausen. Hett een vun de jungen Lüd em mal dropen, seggt fründlich: Gun Dag Herr Münchhausen!
Dar weer Weister Beuck aber dull worden! Opa Beuck müch  ok geern Lüd in April schicken, harr mol in de Zeitung sett to’n eersten April ’n groten Goldklumpen harr he funn’n, de weer bi em to besichtigen.
Wies he nich de Lüd na achdern na’t Plumpsklo, dor stünn de Dör los, un to sehn weer de Goldammer! Weer jo-egentlich ’n beten stark! Manche Lüd‘ weern ok ’n beten beleidigt.–
In Opa sien Hus wohnt nu all lang unsre Minna, een Eck vun de Gorn hebbt se verköfft, dor steit nu Uwe Biehl sien Blomenladen.
Achder den Wieschenstieg köm den Kuhlengräber sien Hus un Grundstück, dat weer Hinnerk Bielenbarg mit Familie.

Dat Hus weer all old. In de Kök weer noch een „Göten lock“, dor wör dat water utgoten, dat löp denn öber’n Hoff. Ick weet noch, an’n Hoff lang weer dat Stallgebüd, dor harr Hinnerk sien Vadder en Ruum, wo he een Wewsstohl stohn harr un weer dor an‘ Weben. Dorto süng ol Unkel Bielenbarg denn dat Leed vunde Leineweber. —
Op beide Sieden vun de Straat weer de Kirchhoff. As Kinner weer uns dat ümmer ’n beten grulich dor lang to gahn. Fröher köm de Lieken erst in de Kirch to’n Truergottesdeenst, denn mit den Liekenwogen na’n Kirchhof  to, De Peer, de den Liekenwagen trecken, de harrn swatte döker öberhungen. Den Zug vöran Hinnerk Bielenbarg, in Gehrock mit Zylinder, de Musik speel langsame Truermusik. Aber op den Trüchweg gef dat flotte Marschmusik. —
Links achdern Kirchhoff weer de Gärtneree vun Otto Kruse. Dat Hus weer lütter as dat hütige, Gewächshüser dorbi un Land.
To rechte Hand achdern Kirchhoff weer noch Kirchenland, as Ackerland verpacht. Nu sünd dor ok all Gräber.

Wieterhin wohnte fröher Jochen Kühl Konrekter, un dat weer de Vadder vun Dr. Kühl.


De Glückstädter Straat

von Irmgard Bielenberg

Nadem Herta Gutseid bett Kühl vertellt hett, will ick mal wiedermaken. 1926 in Fröjohr füngen de ersten an to boon. datt wer eene Landwirtschaftliche Boogenossenschaft to Kiel, 5 Hüser, dorto gehörten Offen, Bielenbarg, mien üllernhns un de Bröder Kreutz, datt weere Steenbrücher, so wörn se fröher nennt, de, de Straten mit Steen beplosterten, un Willem und Johanna Hältermann, de fröher in de Oorntied mitn Döschdamper ünnerwegs weern. Vele öllere erinnert sick seker noch an de Beiden.

Een poor Hüser stünn door schon. Un datt weern, wo hüt de Getränkemarkt is, Leikoff, M…, dorneben een ganz ooles Huus, door hett mien Urgroßvadder eene Peerschlachteree hatt, gegenöber wo hüt König wohnt, wohnde Pohlmann, doorneben Westfahlen. Denn weer wieder rünner, op de linke Siet, datt Rookhuus vun Dull, no den Weddelbrooker Damm to, Dor bröken de Lüd, de schlacht harn, eere Wüss un Schinken un Specksieden hin ton rökern.

Dat letts Huus weer de Buur Krull.

As wie dor hintrocken, weer datt noch so’n richtigen Feldweg. Een Johr later würrn de Kieler Hüs boot. De wärn so nennt, weil datt Kieler Handwerker weern, de in Kiel ne chlechte Tied haarn, noch veele arbeitslos nah den ersten Weltkrieg.

Un denn weer door noch Rieve und Stange, de een beeten later bohten. An Stange erinnert sich sicher noch veele, weil de mit Peerd und Wogen de Melk untföhrten. Später mö’k Mäkelmann dat.

Gegenöver von Rieve weern Kohfahls Dannen, door löpen wie in Sommer lank, na de Au ton boden. Dor hebbt wi datt Schwimmen lehrt. Een Dag is mi noch, in Erinnerung. De Au weer opstaut, ook Johanna und Willem Hültermamn weern mit vun de Partie ton Schwimmen. Willem Hülermann inne ünnerbüx un de Piep in Mund springt int Water, he künn blos ünner Water schwimmen, un keem gornich wedder hoch. So, segg Johanna, nu iss he versopen, aber no etwa 50 mtr kümmt he wedder hoch, de Piep noch in Mund.
As Willem Hültermann beerdigt wör, datt weer na denn 2. Weltkrieg, dor hett dat fürchterlich reg’nt, dor schall Johanna seggt hem, watt he in sien Leben sopen hett, datt hett he noch mit int Graff kregen.

To de Tied, wo de Kieler Hüüs bot würn, möken se ook de „Chossee“ wie wi seggten. All 15 bit 20 mtr köömen Holtbück versett hin. Jede Wuch müss de Chosseewärter se anners versett stelln, dormit dee Straat gliekmäßig beföhrt woor. Peerd un Wogen müssen in Schlangenlinien op de Straat föhrn. Footstieg harrn wi noch ni, blots een Steerünn. Wenn datt son fein Gewitterregen geben harr ruusch dat Woter dor düchtig lank.

Hüüt süch datt allns anners ut, un datt is ook richtig so.
Ick wull ook blos vertelln, wi datt in uns Kinnertied uutsehn hett.

Dieser Beitrag wurde unter F0 - Alte Bramstedter erinnern sich veröffentlicht. Setze ein Lesezeichen auf den Permalink.