Koch: De Altonaer Straat

Erinnerungen vorgetragen im “Club Alter Bramstedter”

De Altonaer Straat fröher de „Altonaer Chaussee“

vun Hans-Georg Koch

De dänsche König Friedrich VI lett 1833 de Schleswig-Holsteen-Straat anleggen. Dat grötste un düerste Buwark weer de wunnerscheune Friedrichsbrück, de hüt ünner Denkmalschutz steiht. Bit 1927, düsse Tal  is in dat Plaster bi de Esso-Tankstell inlaten, har de Straat Kiesschotter, un ick weet noch good, dat een lange Infanteriekolonn vörbikäm un vull in een Stuvwulk leeg.
As de Straat denn mit Basaltsteen plastert weer, geev dat man kum Autoverkehr, un de Straat weer afrund, dormit dat Water in de Stratengrabens aflopen kunn. Düsse Steen weern bannig glitschig, wenn dat regen dä, so dat mannig Autos in de dörtiger Johrn in de Grabens oder gegen de Stratenböhm afrutschen dän. De Husfruns tövt dann mit een Ammer vör de Husdör, dat een vun de dänschen Fischlaster ümkipp un  se de Fisch vun de Straat sammeln kunn.
Mannig Böhm harn een tweireten Rinn vun all de Unfäll.
Later weer in de groote Kurv de büterste Siet mit graue Granitsteen hochtrocken, un so is dat hier hüt noch sicker. Vun Dag an passeert dat Utrutschen bloots noch – aver jümmer noch veel to veel – in de Kurv bi Opel-Harm bit na de Brück, wo dat Gelänner dann ümstött ward.

Na den letzten Krieg weern all de 100-johrigen Ulmen an de Stratensiet krank un müssen afhaut warn. De niegen Linden sünd hüt all wedder groote, staatsche Böhm. Bloots dicht bi de Brück staht hüt noch an de 15 160-johrige Eeken un Böken.

De Altonaer Straat is in de letzten 70 Johr kum anners worn, wiel de niege Hamborger Straat baut weer un uns Straat so een Ort Museumsstück worn is un woll ok bliewen ward.
Watt hett sick nu in de letzten 100 Johrn op de Grundstücken vun uns Straat verännert?

Fangt wi mol an mit Nr. 2, Opel-Harm. Dat weer vörn Krieg een scheune Villa mit een Riedstall un een scheunen Ziergoorn ründüm. Dat gehör den Tierarzt Dr. Stettfeld. In de dörtiger Johrn hett he an de Hudau een Freebad mit Sandstrand, Rasen, Weiden un een holten Stauwehr anleggt. Aver dat hett nich lang duert, wiel he starben dä. Bloots de Weiden un Pappeln staht noch dor. – Ne kotte Tied hett de Organist Johannes Daniel ook dar wohnt.
Ernst Friedrich Harm öwernähm dat, un hüt is dat Hus moderniseert un een grote Anlag vun Opel-Harm geiht bit an den scheunen Wanderweg neben de Hudau.

Op de anner Siet vun de Au, Nr. 20, hett Muurmeister Hans Behnk in sien scheunes Hus mit een groten Goor wohnt. Achtern Schuppen an der, Scheels Weg har Behnk sien Löschkalkbecken, – fröher mök de Muurmeister sien Kalkmörtel sülm – un de weeke, fette Kalk weer as son weeken Smeerkäs. Wi Jungs harrn jümmer uns Spoß un smeeten grote Steen in den Speckkalk, dat glucker so scheun, un dat säh dann ut as een löckerigen Leerdammer Käs – un Hans weer dann bös ant Schimpen.
Hüt sünd Goorn un Wisch hochschütt, un dat Hus hett noch een glatte Etasch kreegen un siene scheune Fassad verlorn. Op den Hof stoht nu veele Garagen, süht ni good ut.

Minna Neitz is na’n Donatus trocken. Na de Au hen hett Schwiegersöhn Helmut Straten sien Holt- un Plantenhannel ansiedelt un sien Hus, Looden un Goorn mit een lütten Diek süht schier ut.

Nr. 22 weer dat öllersheem. Dor weer bit na’n Sommerland hen een graten Gemüsegoorn un twüschen Sommerlandstieg (fröher Scheels Weg) un Sommerland een grotet Feld. De olen Lüd vun dat Heem weern vull rankregen in Hus, Kök, Waschkök, Goorn, Vehstall un op den groten Acker. Hier wöörn Kantüffel un Weeten anbaut, un allns güng bi Hand ohn Maschinen klor. De hebbt sick sülm versorgt un kregen bloots een lütten Toschuß vun de Stadt.

De Friedrichsweg weer domols een smallen Weg na Tamms Geflügelfarm. Een grootet Schild an een Chausseeboom wies dorhen. Dorneben stünn noch een Schün mit Waschhus un een Liekenhus (hüt Obdachlosenheim). Ick heff mannigmol as Jung mit een Gesell de Lieken in’n Sarg packt un op een Schottsche Kor (Tweerad) öwern Scheelsweg no’n Freedhoff transporteert. öwer dat Waschhus wohnt no den Krieg Familie Walluks. Uns Wirtin hier, de Anke, gehör dorto. De Heemöllern weern Blunck, Ruckhaber, Obst, Schwester Maria und Seidel. Hüt is dat dat „Haus der sozialen Dienste“ vom DRK Segeberg.

In Nr. 24. dat weer een lütt Doppelhus, wohn Muurmeister Wilhelm Loop mit sien groote Familie un Familie Steen. Schwiegersöhn Helmut Brüggmann hett dann (1980 ?) üm dat Hus rüm een scheunes gröteres Hus baut, wo hüt Frieda un eer Dochterfamilie Stelling wohnt.

In Nr. 26 weer dann Wachtmeister Renz, dorno sien Dochter Berta. Hüt is dar een Galerie opmakt. Hett sik kum verännert.

Nr. 28: Siet 1900 is dat Hus von Erika Armbruster so bliewen as dat weer. Een typisch Hus von de Tied vörn ersten Weltkrieg. Vadder Korl, een penschonierten Marineoffizzer, hett dat Hus 1920 vun de Söstern Pape öwernommen. De harn dor een Stuvladen.

Nr. 30 weer dat Hus vun Jäger Sellhorn. Mannigmol heff ick vun em Wildbret holt un mien Karnickelfells ton Gerben afgeben. Later bett dor Reifen-Behrens wahnt, hüt is dar een Frisörsalon.

De Neebu „Haus Sonne“ gehört ton Sommerland, weer ne Pension vun Fru Biß, boben weer een Praxis vun Fru Dr. Heinrichs bin.

Nr. 32 is dat Hus vun Stüerberater H.H:Heims, ok no’n Krieg eers baut mit een Bürotrakt no’n Sommerland hen.

Nr. 34 is wedder een lütt ol Hus bleewen. De Höker Johannes Lamaack har dor son lütten Tante-Emma-Laden op’n Flur. Herbert Lamaack hett hüt dat lütt Hus dorachter fein untbaut mit een scheunen Gorn dorvör. Fröher hett dor Familie Kuhlmann un denn de Timmermann Köhnk wohnt.

Nu op de anner Siet trüch:

Nr. 25, een Doppelhus vun de beiden olen Breefträgers Hans Steenbock un Schwarz weer later umbaut to een Pension un hört nu Peter Mohr un siene beiden Döchter. He is de Söhn vun uns olen „Hans Dokter“ Mohr ut’n Maienbeeck.

Dorneben, Nr. 23, wohnt de Bahnhofsvorsteher Rentner Hans Steenbock jun.. Bi sien Grundstück kann man noch sehn, dat de niege Hamborger Straat dör de Gorns baut weer. Op de anner Siet hett Hans no den Rest vun sienen Grund mit sien Immenkörv.

Denn kümmt Nr. 21, de ole Elbschloßbruerie vun Hanstein. Hüt leevt dar de Autohöker Krispin, de de grote Beerhall utbaut hett.

In Nr. 19 hett Max Röstermund wohnt. noher sien Broder un hüt siene Dochter un sien Söhn. Ook hier is de Grundtyp vun’t ole Hus bleewen.

Dat nächste Hus Nr. 17: Eers weer dor de Bessenbinner Mohr, denn Korl Franck mit siene grote Familie un Modder Krütz un Söhn Hein. Se hett hier in’n Kaisersaal arbeit. De Pütschermeister Liedtke hett denn dor wohnt. Süht schier ut, awer is ook so bleewen as fröher. He is düt Johr storben, un nu schall dat Hus verköfft warn.

As Timmermann heff ick natürlich in veele oole Hüser üm- un utbaut. Bi Liedtke hbar ick beinah mien Hals broken bit Rünnerreten vun oole Stalldack. Dat vergitt man nich.

Nr. 15 is denn de Holsten-Bruerie. Törst bit 1927 mit Schümann, denn Hinrich ölrich ut de Achterstraat, Schwiegersöhn Werner Groth un Anita, Enkel Klaus Groth un Elfi.
Hüt is dat pacht vun de Getränkefirma Hintz. Ook dat Hus is so bleewen as fröher. In de ersten dörtiger Johrn bün ick mannigmol mit Hinrich un Peerd un Wagen no’n Isdiek achter den Strietkamp föhrt (givt dat hüt nich mehr!). De Isschich so vun 30 cm Dick weern in grote Stücken sagt un in den Iskeller packt, wo dat een ganzes Johr hart bleew un in Stücken slagen verköfft weer. Elektrische Kölschapp geew dat no ni. Jo, to de Tied geev dat no richtige Winters mit veel Küll un Snee.

Nr. 13 hett Stürberater Hugo Heims vun Dormeier köfft. Dochter Else Wiese (Moden-Wiese/Kurhaus) wohnt dor hüt, wenn se ook meistens in eer Hus in Spanien is. Dat Hus Nr. 13 har een scheunen Giebel, hüt is dat een Walmdack.

In Nr. 11 bün ick 1920 born. Dat weer bit 1927 een lütt Hus as dat vun Armbruster Nr. 28. Bi 1912 rüm hett de Rektor Rohwedder bit na de Hudau een groten scheunen Gorn anleggen laten. De Wisch weer anhoben dörch dat Utschüffeln vun een groten Karbendiek. To de tied geev dat noch keen Bagger!. De Anlag mök domols mien Grotvadder Gorner Fritz Kruse. De Blootbeuk, de he plant hett, steiht hüt noch. Mien Vadder, Bumeister Hein Koch, hett denn 1919 dat Grundstück köfft un later dat Hus an beide Sieden anbaut un een niege Etasch hochtrocken. Achter weer dann een Bugeschäft mit Timmerplatz. Na’n Krieg hebbt wi dor wegen de Flüchtlinge mit 6 Partien wohnt. Na 1960 hett Dischermeister Hans Erich Hinck dat Geschäft öwernommen, wieder vergrötert un vörn sien nieges Hus Nr. 9 baut. Hüt is de Firma verpacht an Dischermeister Mehr.
Dat ole Hus hett dorno veele Eegendömer na eenanner hatt: Eers Jobs, denn Stürberater Poppe, de den grauen Spritzputz vun de Fassade mit rode Tegelsteenattrappen beklevt hett un dat graue Schieferdack dörch greune Pappschindel uttuscht hett.
Den Stall dorachter hett he as Bürotrakt utbaut.
Nu wohnt dor hüt de türkische Gastwirt vun Lindenhof.
Vadder hett sick in’n Gorn een lütt Ohlendeelerhus, Nr. 7, baut. Hüt hört dat Dischermeister Siegfried Brombas, de allns beeter utbaut un anleggt hett. Dat letzte Stück vun Gorn bit an de Hudau heff ick denn kreegen, 1970 mien lütt Hus, Nr. 5, an de Achtersiet achter den Diek sülm baut un den Gorn, de verwildert weer, nie anleggt. Wiel dat keen Water för den Dick mehr vun de Wischen her geev (Dat Wehr bit „Kurhaus an den Auen“ weer afreten), heff ick een Artesichen Brunnen baut un een Forellendiek ansett.

Nr. 3, op de anner Siet vun de Au, hett na den Krieg de Smeemeister Robert Liebig baut. He weer lange Johr Wehrführer. De ole Ossenwisch weer 1938/39, as de niege Straat baut weer, opföhrt mit den Lehm vun den Liethbarg. Hüt is Robert sien Smee ümbaut in een bannig statschen Laden, den „Bunten Laden“ vun sien Schwegerdochter. Sien Fru Dora wohnt no in eer Hus un is no fein op Draht. De Hof dorachter hett an twee Sieden veele Garagen. Ook hier löpt de scheune Wannerweg lang de Hudau.

Nr. 1 is denn de ole Slaterie, de sick kum verännert hett. Törst  Slatermeister Grage, denn Walter un toletzt 3 Generationen vun Hünger (Albert, Korl, Dieter). Hüt steiht dat leer, wiel Opel-Harm dat düt Johr köfft hett.

Wo hüt de Esso-Tankstell steiht, weer fröher bit Anfang de dörtiger Johrn dat grote Hotel „Stadt Hamburg“, hett Hesebeck hört. Denn weer dor de Esso-Tankstell but, de no tweemol ganz un gor moderniseert weer.

Wenn man dat so süht, hett sick de Altonaer Straat neben de Brück bannig verännert, awer achter de Kurv meist so bibleewen. Verännert hett sick awer in düsse Johrn, dat keeneen mehr Swien, Höhner, Anten, Duben, Karnickel hett un de groten Gorns achter de Hüser verschwunnen oder mit niege Hüser bebaut sünd. De ländliche Lüttstadtcharakter is weg. Kannst öwer strieden, wat wohl nu scheuner weer oder is.

Jo, dat weer’t, de ole Altonaer Straat!

Hans Georg Koch, 31.5.1995

Dieser Beitrag wurde unter F0 - Alte Bramstedter erinnern sich veröffentlicht. Setze ein Lesezeichen auf den Permalink.